Veelgestelde vragen over de transitievisie warmte

Nederland wil in 2050 geen aardgas meer gebruiken voor het verwarmen van woningen en gebouwen. Verbranding van aardgas zorgt voor veel CO2-uitstoot en dus voor klimaatverandering. Geen aardgas meer gebruiken heeft voor bijna iedereen directe gevolgen, want de meeste huizen worden verwarmd met aardgas. We moeten dus samen op zoek naar nieuwe manieren om te verwarmen, te koken en te douchen. 

Het lijkt nog ver weg, toch moeten we nu al aan de slag om in 2050 aardgasvrij te zijn. De overstap van aardgas naar andere, duurzame, warmtebronnen wordt de warmtetransitie genoemd. Elke gemeente maakt hier een plan voor: de transitievisie warmte. Daarin staat wat de meest logische keuze is per buurt en op welke termijn welke buurt van het aardgas af kan. Per buurt bekijken we ook of er een tussenoplossing mogelijk is. Eind 2021 moeten alle gemeenten in Nederland een transitievisie warmte klaar hebben. De visie wordt vastgesteld door de gemeenteraad. Omdat de transitievisie warmte veel gevolgen heeft voor de toekomst van alle inwoners, ondernemers en andere organisaties in Wassenaar kunnen zij meedenken bij het opstellen van de visie. 

Ongeveer 95% van Nederlandse huishoudens gebruikt aardgas om het huis te verwarmen, mee te koken of voor warm tapwater. Gemiddeld verbruiken Nederlandse huishoudens jaarlijks zo’n 1400 m3 aardgas. Het grootste deel van het aardgas, zo’n 80%, is om de woning te verwarmen. De rest wordt gebruikt voor koken, douchen en warm water.

Concreet betekent de overstap dat u in de toekomst geen cv-ketel, fornuis en geiser op aardgas meer gebruikt. Dit vraagt aanpassingen in bestaande woningen, bedrijven en openbare gebouwen. Hoe die aanpassingen er precies uit gaan zien, kiezen we per buurt of woning. De keuzes hiervoor maken we samen met inwoners, ondernemers en andere organisaties. Als u eigenaar van een woning bent of een woning of bedrijfsgebouw huurt, betekent dit dat er een moment komt dat er veranderingen aan uw woning of pand gaan plaatsvinden. Dit gebeurt voor 2050. Uiteraard houden wij u hierover zo goed mogelijk op de hoogte. 

De alternatieven voor aardgas zijn nog volop in ontwikkeling. We verwachten dat deze ontwikkelingen zo snel gaan, dat er de aankomende jaren verschillende alternatieven bij zullen komen. We hebben een overzicht gemaakt van de verschillende alternatieven voor de gemeente Wassenaar. Deze mogelijkheden vindt u op de webpagina Wassenaar aardgasvrij als download 'Informatiebladen warmteoplossingen'.

Gemeente Wassenaar heeft meestal geen subsidieregelingen voor het verduurzamen van uw huis. De meeste subsidies komen van de landelijke overheid en soms de provincie Zuid-Holland. De bekendste landelijke is de zogeheten ISDE-subsidie. Die subsidie kan dan – als u aan de voorwaarden voldoet – oplopen tot 30 procent. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE).

Een overzicht van alle subsidies en leningen vindt u op: Energiesubsidiewijzer: vind eenvoudig subsidies en leningen | Verbeterjehuis

U kunt ook uw vragen stellen aan het Duurzaam Bouwloket. Het Duurzaam Bouwloket is het energieloket van de gemeente Wassenaar. Wij betalen deze organisatie. Daarom krijgt u als inwoner gratis advies over duurzaam (ver)bouwen, energiebesparing en energie opwekken.

Komt u er niet uit? Mail dan naar energietransitie@wassenaar.nl

Download de Informatiebladen warmteoplossingen.

Stoppen met aardgas en overstappen op een duurzame energiebron brengen kosten met zich mee. Hoe hoog deze kosten zullen zijn, is nog niet bekend: dat hangt af van de keuzes die we uiteindelijk per buurt maken. Wel staat in het Klimaatakkoord dat alle inwoners, ondernemers en andere organisaties mee moeten kunnen doen, en de oplossingen dus ook betaalbaar moeten zijn. Er wordt gezocht naar oplossingen die 'woonlastenneutraal' zijn: dat betekent dat de maandelijkse lasten die een huishouden betaalt aan energie en hypotheek of huur niet hoger worden. 

De gemeente vindt het belangrijk dat inwoners, ondernemers en andere organisaties betrokken worden bij de verduurzaming van hun buurt. We zijn nu met een aantal buurten bezig met het maken van wat je noemt een Wijkuitvoeringsplan. Dan kijken we vooral hoe je de woningen het beste kunt isoleren. Dat gaan we uitbreiden naar andere buurten. Ook willen we graag meer energiebuurtteams in Wassenaar. Zo'n clubje mensen is in hun buurt aan de slag om de buurt duurzamer te maken. Zo hebben buurtteams bijvoorbeeld samen isolatieglas ingekocht. Zij zijn zeg maar een soort aanjagers in de buurt. Ook komen er enthousiaste Wassenaarders samen bij de Klimaattafelbijeenkomsten. Neem anders gerust eens contact op met ons via energietransitie@wassenaar.nl.

Ja, als de daken van de woning geschikt zijn en er ruimte is, kan elektriciteit ook opgewekt worden door zonnepanelen. Let op dat u binnen beschermd dorpsgezicht en op monumenten een omgevingsvergunning nodig heeft. Kijk voor meer informatie op de pagina over Zonnepanelen. 

De duurzame gassen groengas en waterstof zullen tot 2030 geen grote rol kunnen spelen in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Doordat de toekomstige beschikbaarheid en prijs van deze gassen nog heel onzeker is, zullen groengas en waterstof ook na 2030 naar verwachting alleen een logische optie zijn als er geen andere warmtealternatieven zijn. Waterstof kan in eerste instantie het meest zinvol worden ingezet in de industrie en voor het zwaar transport omdat hiervoor geen goede alternatieven voorhanden zijn. Of waterstof ook een beschikbare en betaalbare optie kan zijn voor verwarmen van huizen na 2030, is nog niet bekend. Wel houden we deze optie open en houden we ontwikkelingen in de gaten. Zulke ontwikkelingen kunnen we meenemen bij het tussentijds vernieuwen van de transitievisie warmte.

Als je huis al goed is geïsoleerd, kun je het beste gelijk overstappen op een volledig elektrische warmtepomp. Meestal voldoet label B, in ieder geval moet uw huis goede dak- en vloerisolatie, een gevulde spouwmuur en HR++ glas te hebben. Een warmtepomp is namelijk het zuinigst in combinatie met goede isolatie. Let er wel op dat een warmtepomp het beste werkt in combinatie met een lagetemperatuurverwarmingssysteem, zoals wandverwarming, vloerverwarming of speciale lagetemperatuurradiatoren. Als uw huis maar een beetje is geïsoleerd, kan een hybride warmtepomp een geschikte (tussen)oplossing zijn. In de tijd dat een hybride warmtepomp meegaat, kunt u uw huis isoleren en het verwarmingssysteem aanpassen zodat het geschikt wordt voor verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp.

De mogelijke groengasproductie in de regio, maar ook de (inter)nationaal, ligt ver onder de huidige aardgasvraag. In het Klimaatakkoord heeft de groengassector gezegd te willen proberen om in 2030 in Nederland 70 PJ groengas te produceren. Dit is ongeveer 6% van de aardgasvraag van dit moment. Het is nog onbekend of dat doel gehaald wordt, maar groengas zal sowieso een schaars product blijven. De beschikbaarheid van groengas daarna is nog onzeker.

Dit zijn landelijke doelstellingen en die zijn niet uitgesplitst per regio of gemeente. 

Kernenergie is een optie voor CO2-neutrale grootschalige elektriciteitsopwekking. Die is niet direct gekoppeld aan de warmtevoorziening van de gebouwen. Vanwege het nationale belang komt de regie op kernenergie vanuit het Rijk en niet vanuit de lokale of regionale overheid. Kernenergie kan dus een rol spelen, maar dit is niet iets voor lokaal niveau. 

Grootschalige vormen van elektriciteitsopwekking zoals getijdenenergie  worden bekeken en meegewogen op landelijk niveau. Binnen de Regionale Energie Strategie (RES) wordt vooral gekeken naar huidige beschikbare technieken. 

De gemeente heeft die bevoegdheid nu niet. Het Rijk is ervoor verantwoordelijk dat gemeenten als dat nodig is in de toekomst passende juridische middelen te krijgen.

Bedankt voor uw suggestie. De woningbouwverenigingen in Wassenaar zijn al begonnen met het grootschalig verduurzamen van hun woningvoorraad. Dit zijn zowel grondgebonden woningen (oftewel huizen waarvan in ieder geval één woonlaag meteen op de straat staat) en gebouwcomplexen. De lessen die zij geleerd hebben door hun aanpak willen zij graag met ons delen en nemen wij zeker mee in de wijkgerichte aanpakken. 

Dat is nu nog niet zo. Wel hebben wij regelmatig contact met de netbeheerder en betrekken wij die bij onze plannen. De netbeheerder is druk bezig om het net uit te breiden.

Als u binnen beschermd dorpsgebied woont of in een  monument, dan gelden er extra regels bij bouwwerkzaamheden. Vaak heeft u daarvoor een omgevingsvergunning nodig. Kijk hiervoor op www.omgevingsloket.nl of bel met het bouwloket van de gemeente via 14 070. Toch kan er ook bij gebouwen met een beschermde status veel wel. Voor de mogelijkheden van gebouwen met een beschermde status kunt u ook advies inwinnen via De Groene Menukaart. Kijk voor meer informatie op www.degroenemenukaart.nl.

De nationale kosten worden per buurt berekend. Het doel is om deze zo laag mogelijk te houden om de kosten voor de maatschappij ook zo laag mogelijk te houden. Hoe deze kosten verdeeld gaan worden is een taak van de Rijksoverheid.

In Wassenaar zijn maar twee wijken: noord en zuid. De onderverdeling daaronder zijn buurten. Elke buurt heeft ook zijn eigen specifieke kenmerken. Zoals ook elke straat of zelfs blok dat heeft. Hoe specifieker we kijken hoe beter we een gepaste oplossing kiezen straks. We zijn het erover eens dat we het liefst zo specifiek mogelijk willen zijn. Kijken op buurtniveau levert voor de visie dus meer informatie op dan kijken op wijkniveau. In Wassenaar zijn 21 buurten en over  deze buurten is heel veel informatie beschikbaar. We kijken steeds wat handig is: kijken we naar 1 buurt of nemen we een aantal buurten samen. Het kan zijn dat in de toekomst (bijvoorbeeld bij de herziening van de transitievisie warmte) nog een andere indeling logischer is. Hierover zijn en blijven we ook met inwoners in gesprek.

Label D zegt eigenlijk weinig. Het is belangrijker om te kijken naar de benodigde aanvoertemperatuur van het afgiftesysteem (bijvoorbeeld de warmtepomp dus). Als je woning te verwarmen is bij een aanvoertemperatuur van 50 graden is dit mogelijk. In sommige gevallen zijn er ook warmtepompen die kunnen verwarmen bij 70 graden. Maar we raden aan om eerst de woning goed te isoleren tot aan de Standaard. Die isolatiestandaard is een rekeninstrument gemaakt door de rijksoverheid. Als een woning geïsoleerd is tot die Standaard, dan is die genoeg geïsoleerd om van het aardgas af te gaan. Dus dan kunt u een volledige warmtepomp aansluiten. Als tussenoplossing kan er ook altijd nog een hybride warmtepomp gebruikt worden.

Onder het buitengebied verstaan we de buurten: Meijendel, Eikenhorst, Raaphorst en in poldergebied en Duinrell Wassenaarse Slag.

De warmtetransitie gaat tot 2050 duren. We weten op basis van de huidige technologieën en kosten nu niet wat de beste verwarmingsmethode is per buurt als we van het aardgas afgaan (het zogenaamde voorkeursalternatief). Bovendien zijn de nationale kosten in elke buurt in de berekeningen van CE Delft nu hoger dan in de huidige situatie. In de toekomst kan door innovaties in technologieën, maar ook door prijsontwikkelingen iets anders de beste verwarmingsmethode worden. Iedere inwoner wil graag wil weten van welke maatregelen zij of hij geen spijt gaat krijgen, ongeacht welke duurzame verwarmingsmethode. Daarom geven we in de visie ook aan wat woningeigenaren per buurt kunnen doen tot aan 2030 (het handelingsperspectief). Inwoners kunnen dan nu al stappen zetten en krijgen de tijd om zich goed voor te bereiden. Bij de herziening van de transitievisie warmte onderzoeken we of de verwarmingsmethode die in een buurt is aangegeven in de eerste visie nog steeds de beste is.

Aardwarmte, of geothermie, kan een optie zijn voor Wassenaar. Wel moeten we rekening houden met het drinkwaterbeschermingsgebied langs de kust waar niet geboord mag worden. Verder onderzoek kan uitwijzen of geothermie een kansrijke warmtebron voor Wassenaar is. Momenteel loopt er een landelijk onderzoek om de haalbaarheid van geothermie in kaart te brengen. 

Gemiddeld gaat 80% van het gas naar verwarming en 20% naar warm water (vooral voor douchen). Een klein percentage wordt maar gebruikt om mee te koken.

Het Duurzaam Bouwloket heeft voor meerdere woningtypen adviezen. Zij zijn het energieloket voor de gemeente Wassenaar. Daarnaast kunt u ook contact opnemen met Groene Grachten. Zij zijn gespecialiseerd in het verduurzamen van historische gebouwen.  

Ja. Bij de verbranding van aardgas komt CO2 vrij. Dat zorgt voor opwarming van de aarde. Bij de nieuwe  warmtebronnen is dat niet zo. Bijvoorbeeld bij een elektrische warmtepomp die hernieuwbare elektriciteit zoals van zon en wind gebruikt komt geen CO2 bij vrij. 

In Wassenaar zijn momenteel geen concrete opties voor een warmtenet. Dit komt door een gebrek aan bronnen. In de toekomst kunnen die er misschien komen als bijvoorbeeld het warmtenet vanuit Rotterdam – Den Haag doorgetrokken wordt naar Leiden. Wel zal dan nog steeds onderzocht moeten worden of dit ook technische en economisch haalbaar is. Vanuit de huidige technisch economische analyse is bekend dat dit onder de huidige omstandigheden lastig is. 

Jazeker. Wassenaar heeft daarvoor het Duurzaam Bouwloket. Daar kunt u terecht met uw vragen of advies. De gemeente betaalt het Duurzaam Bouwloket en daarom is persoonlijk advies van het Duurzaam Bouwloket gratis. Ook vindt u online veel algemene informatie op de site van MilieuCentraal Verbeter je huis: Alles over je huis verduurzamen | Verbeterjehuis.

De rijksoverheid heeft alle gemeenten aangewezen om regisseur te zijn bij de overstap van de woningen, kantoren en kleine bedrijven om over te stappen van verwarming door aardgas op een duurzame verwarmingsmethode. Dat doet de gemeente door met de inwoners, organisaties, woningcorporaties, particuliere verhuurders en ondernemers buurtuitvoeringsplannen te maken. Maar ook door ze te ondersteunen en de weg te wijzen bij isoleren, besparen en over te stappen. Ook heeft de gemeente een rol bij de verdeling van geld dat het Rijk geeft aan bepaalde groepen, zoals voor de bestrijding van energiearmoede.

U kunt beginnen met maatregelen die altijd goed zijn en waar u nooit spijt van krijgt. Het huis isoleren is een hele goede stap en energiebesparende maatregelen ook. 

Het doel is om in 2050 CO2-neutraal te zijn. De route daar naartoe. We zijn nu een paar jaar aan de slag. Zo hebben we een eerste transitievisie warmte gemaakt. Die passen we elke vijf jaar aan aan de ontwikkelingen die er dan zijn. De acties uit die visie voeren we uit. Zo werken we stapsgewijs toe naar 2050.  

Zoals de wetten en regels nu zijn, heeft u als gebouweigenaar zelf de keuze en beslist u zelf wat, wanneer en ook of u uw woning gaat verduurzamen. Het kan wel zijn dat dat in de loop van de jaren verandert.

Elke sector heeft vanuit het Klimaatakkoord zijn eigen CO2 besparingsdoelstelling. De industrie zal net zoals de gebouwde omgeving van start moeten gaan en werken aan deze doelstelling. 

Alle gemeenten zijn nog druk aan het onderzoeken wat de beste oplossingen zijn. We hebben daarom we nog niet overal antwoord op, daar moeten we eerlijk over zijn. In de transitievisie warmte komt uiteindelijk te staan wat we van plan zijn in Wassenaar. Heeft u voor die tijd nog vragen waar u het antwoord nog niet op kunt vinden? Laat het ons weten, dan kijken we hoe we deze zo goed mogelijk kunnen beantwoorden. Mail naar energietransitie@wassenaar.nl.