Het milieu en de gezondheid van de mens zijn gebaat bij een goede luchtkwaliteit. In Europa gelden normen voor de toelaatbare concentraties verontreinigende stoffen in de buitenlucht. Hoewel de normen periodiek worden aangescherpt is het nog niet zo dat er bij concentraties die voldoen aan de normen geen gezondheidseffecten zijn. Ook bij blootstelling aan lagere concentraties dan de normen kan schade aan de gezondheid optreden.

Bepalen van de luchtkwaliteit

De voornaamste bronnen van luchtverontreiniging in Nederland zijn verkeer, industrie, huishoudens en landbouw. In Wassenaar zijn de voornaamste bronnen het verkeer en huishoudens (houtstook). Het bepalen van de luchtkwaliteit is in Nederland een combinatie van meten en rekenen. Achtergrondconcentraties worden gemeten, deze zijn grootschalig aanwezig in heel Nederland, zoals afkomstig uit bijvoorbeeld verkeer. Bovenop de achtergrondconcentraties worden berekende emissies van lokale verkeersbronnen opgeteld. Zo ontstaat een beeld van de luchtkwaliteit op locaties die worden blootgesteld aan de grootste emissies.

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

In Nederland is de luchtkwaliteit de afgelopen decennia sterk verbeterd, dankzij het Europese beleid (schonere voertuigen en brandstoffen) en dankzij het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het NSL maakte de afgelopen jaren grootschalige ruimtelijke projecten mogelijk omdat daar voldoende luchtkwaliteitverbeterende maatregelen tegenover stonden. 

Luchtkwaliteit in Wassenaar in landelijke monitor

Aan de hand van een monitor (CIMLK) wordt jaarlijks vastgesteld hoe de luchtkwaliteit zich in bepaalde delen van Nederland ontwikkelt. Het gaat om aandachtsgebieden waar de concentraties stikstofdioxide en fijnstof de toegestane waarden kunnen overschrijden. Wassenaar maakt deel uit van het aandachtsgebied ‘Leiden-Den Haag’ en participeert in de monitor. Bekijk ook de Atlas Leefomgeving. In 2025 levert Wassenaar nieuwe gegevens aan.

Wassenaar hoeft de monitorgegevens niet jaarlijks te actualiseren, omdat de kans op overschrijding van grenswaarden relatief klein is. In de NSL-monitor is mede daarom maar een beperkt aantal Wassenaarse binnengemeentelijke wegen opgenomen. Op deze wegen voert de gemeente niet jaarlijks verkeerstellingen uit. Voor de monitor worden de meest actuele tellingen per weg gebruikt. De gegevens over wegtype, bomenfactor en snelheidstype zijn herleid uit luchtfoto’s en gegevens over bouwhoogtes en het geldende snelheidsregime. Wassenaar hanteert een worst case scenario om prognoses te kunnen doen voor de luchtkwaliteit van toekomstige jaren. In dit scenario zijn de verkeerstellingen vermenigvuldigd met een factor voor autonome groei: 1,5% per jaar.

Luchtkwaliteit in Wassenaar

Naast deze monitor meet Wassenaar sinds enkele jaren de luchtkwaliteit zelf, via sensoren bij particulieren, in de openbare ruimte en gemeentelijke voertuigen. De resultaten zijn live voor iedereen in te zien via de app ‘Caeli’ . Het jaarverslag over 2023 kunt u downloaden onderaan deze pagina.

In Wassenaar voldoet de luchtkwaliteit al jaren aan de geldende grenswaarden, maar zoals gezegd kunnen ook gezondheidseffecten optreden bij concentraties onder de normen. Daarom toetst de gemeente plannen voor ruimtelijke ontwikkelingen en milieubelastende activiteiten op hun effecten voor de luchtkwaliteit. Verkeer en huishoudens (met name houtstook) zijn de grootste bronnen van luchtvervuiling in Wassenaar. De gemeente stimuleert daarom schone mobiliteit, onder meer door het plaatsen van openbare laadpalen en het aanbesteden van emissiearm openbaar vervoer. Ook vragen we alle Wassenaarders om op te letten hòe je vuur stookt in een haard, barbecue of open vuur. Een goede stoker maakt het verschil voor luchtkwaliteit. Met het Stookalert of Caeli bijvoorbeeld, controleer je of stoken op dat moment verantwoord is vanwege de actuele weersomstandigheden. Met warm weer of mist kan de rook blijven hangen waardoor buren, met name jonge kinderen of mensen met longklachten, flink ongemak kunnen ervaren of zelfs klachten kunnen oplopen. Lees meer over overlast van houtstook.