Namenlijst Wassenaarse slachtoffers WO II
Oorlogsmonument aan de Schouwweg in Wassenaar
Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers ons land aan. Al in de vroege ochtend van die dag begonnen de gevechten om het Vliegkamp Valkenburg en kwamen militairen en burgers om het leven. Zij werden begraven op een inderhaast aangelegde oorlogsbegraafplaats. Deze was gelegen aan de andere kant van de Schouwweg. De locatie was goed gekozen: een licht geaccidenteerd, onbebouwd binnenduingebied dat schaars begroeid was met lage eiken. Het werd genoemd het Lange Duin.
Tijdens en kort na de bevrijding werden hier oorlogsslachtoffers begraven. Dat waren gesneuvelde militairen, neergeschoten vliegers, burgerslachtoffers van beschietingen, bombardementen en incidenten. Een aantal van hen was op het Wassenaarse strand aangespoeld. Na de bevrijding werden slachtoffers van executies op de Waalsdorpervlakte op deze oorlogsbegraafplaats begraven.
In augustus 1940 schreef P.N. van Eyck over die begraafplaats het bij het oorlogsmonument op een bord afgedrukte gedicht ‘Bij de Gevallenen te Wassenaar’.
De lokale kunstsmid J.G. van Tol maakte een fraai smeedijzeren hek voor de ingang van de begraafplaats. Na de bevrijding vervaardigde de beeldhouwer Joop M. Veldheer een beeld van ‘Een stervende strijder. Zijn zwaard ontvalt zijn hand, de blik is naar boven gericht in aanschouwing van de hoogste waarheid (God), waarvoor hij met zijn linkerhand op de borst getuigt van zijn daad voor waarachtigheid en bevrijding’. Het werd in 1952 onthuld.
De meeste op de oorlogsbegraafplaats begraven slachtoffers werden al na korte of langere tijd elders herbegraven. Ten tijde van de opheffing van de begraafplaats in 1982 lagen er nog 60 slachtoffers, 33 met naam bekend en 27 onbekenden. Zij werden overgebracht naar de Erevelden Grebberg en Loenen. Ter herinnering aan hen werden in 1983 namenplaquettes vervaardigd. Het oorlogsmonument met het toegangshek werd naar de huidige plaats overgebracht. Er kwam een muurtje omheen, waar de plaquettes een plaats vonden. Later werden daar namen aan toegevoegd van Wassenaarders, die waren omgekomen tijdens de strijd in voormalig Nederlands-Indië.
Om reden dat de plaquettes slechts de namen van een klein deel van het werkelijke aantal Wassenaarse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog weergaven, werd besloten de plaquettes te vervangen door een informatiebord met QR-code. Middels deze QR-code zijn nu de namen van alle Wassenaarse slachtoffers die zijn opgenomen in de Namenlijst van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te zien. De plaquettes zijn in 2025 opgeslagen.
De namen van alle tot nu toe bekende Wassenaarse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zijn ook opgenomen in een Ereboek. Na afronding van de restauratiewerkzaamheden van Raadhuis De Paauw zal het Ereboek aldaar een waardige plaats krijgen. Voor hen die vielen.
Namenlijst van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog
Informatie oorlogsmonument Wassenaar
