De bescherming van (rijks-)monumenten richt zich op het veiligstellen van het architectonisch beeld en het behoud van de authenticiteit van het materiaal. Daarnaast is het mogelijk om op grond van de Monumentenwet 1988 gebieden met een bijzondere historisch karakter te beschermen. Het gaat daarbij om de instandhouding van het stedenbouwkundig of de cultuurlandschappelijke karakteristiek. Dergelijke gebieden worden beschermde stads- of dorpsgezichten genoemd. De wet omschrijft beschermde stads- en dorpsgezichten als ‘Groepen van onroerende zaken die van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang dan wel hun wetenschappelijke of cultuurhistorische waarde en in welke groepen zich één of meer monumenten bevinden.’

De bescherming van beschermde dorpsgezichten en monumenten kunnen elkaar niet vervangen, maar vullen elkaar juist aan. In een beschermd gezicht staan vaak monumentale panden, maar het is niet zo dat elk pand in dat gebied beschermd is als (rijks-)monument. Het gaat in een beschermd dorpsgezicht niet alleen om de afzonderlijke gebouwen, die een bepaalde waarde vertegenwoordigen; het gaat juist om de onderlinge samenhang en de daarbij behorende structuur, dan wel aanleg, die een cultuurhistorische betekenis heeft.

Wassenaar kent twee beschermde dorpsgezichten

Sinds 1967 is het dorpscentrum beschermd dorpsgezicht. Specifiek daarbij is de ligging van de uit de 12de eeuw stammende dorpskerk aan een open en groene weide, die ooit bij de buitenplaats Duinrell hoorde. Centraal daarnaast ligt het Plein met de dorpspomp, waarop diverse straten uitkomen. Erlangs heeft zich een gevarieerde bebouwing ontwikkeld met als hoogtepunten het 18de-eeuwse Baljuwhuis met park en koetshuis, ’t Regthuys en de pastorie. Ook de kleinschalige woningen en winkels spelen daarbij een rol. In 2007 heeft de zogenaamde Landgoederenzone, die zich uitstrekt over Wassenaar, Voorschoten en Leischendam-Voorburg een beschermde status gekregen. Nadruk daarbij ligt op het voor Wassenaar zo kenmerkende agrarische landschap, afgewisseld met zijn lommerrijke buitenplaatsen, zijn omvangrijke landgoederen en gevarieerde villawijken. In navolging van de bescherming van de landgoederenzone door het Rijk, heeft de gemeenteraad in 2007 het gebied rond boerderij Meijendel aangewezen als gemeentelijk beschermd gezicht. Hiermee werd beoogd de ontwikkelingen in de vallei te sturen en de cultuurhistorische waarden binnen het natuurgebied te borgen.

Vragen?

Heeft u vragen over cultureel erfgoed? Stuur dat een e-mail naar erfgoed@wassenaar.nl. 

Documenten